Nho
giáo sinh ra từ một xã hội theo thể chế nhà nước tông pháp đang trên bước cùng
của sự suy vong và tan rã nghiêm trọng. Khổng Tử, người khởi xướng giáo phái
này chỉ vì luyến tiếc cái đáng phải bị thay thế đã cố sức cổ xúy nó bằng việc ỷ
y vào đạo đức “hiếu từ” mà trở nên cột trụ tinh thần của xã hội chuyên chế
Phương Đông. Đạo đức chính trị Nho gia khiên cưỡng về nội dung, rối rắm về hình
thức, cốt biện bác cho sự ngu trung. Điều này tuy đã đưa được triết học Nho gia
lên địa vị triết học nhà nước nhưng cũng khiến cha đẻ thứ triết học đạo đức ấy
chuốc lấy thân phận “chó nhà tang”.
